Dit is geen complete snoei cursus, maar een korte uitleg hoe ik het doe. Snoeien is niet nodig, in het bos rijden ook geen kaboutertjes rond met kruiwagentje, harkjes en snoeischaartjes. Laatst zag ik wel in het bos naast ons dat kaboutertjes vaten met drugsafval dumpten, maar dat verhaal doet hier niet terzake en moet maar een andere keer worden verteld. Niet snoeien heeft bepaalde nadelen zoals teveel schaduw in de boom en daardoor enkel vruchten aan de buitenkant van de kroon, teveel vruchthout en wild groeiende takken die kriskras door elkaar groeien en elkaar het licht benemen. Met snoei proberen wij de boom een vorm aan te laten nemen die wij willen en te voldoen aan onze eisen. Helaas zijn vele bomen van het eigengereide type. Of ze kunnen niet lezen.
Enkele basis regels:
Snoeien doet groeien. Door te snoeien prikkel je de bomen tot groei. Zomer snoei prikkelt het minst.
Snoei steenfruit, abri, perzi, pruim, kers, enkel in het groen. Appel en peer kan in de winter en de zomer. Wintersnoei veel prikkeling, zomersnoei minder prikkeling. Zelf heb ik vaak weinig tijd en begin dan ook in april, maar enkel bij aanhoudend mooi lente weer. Ik eindig zo begin/half september.
De groei annex sapstroom wil altijd naar de top van de boom. Vandaar dat het vaak zo moeilijk is om de onderste takken goed aan de groei, bekleed, te houden. Ik kom hier nog op terug bij vormsnoei/vorming van palmet.
Hoe steiler een tak groeit hoe sterker de groei.
Hoe horizontaler een tak groeit hoe meer bloemen erop komen.
Bloemknop vorming treed op als er voldoende voedingsstoffen oa suikers in de tak aanwezig blijven.
Jonge bomen hebben een sterke groei neiging en daardoor minder zin om bloemknoppen te vormen. Dit hangt wel samen met de gebruikte onderstam en het weer in de zomer! In koele grijze zomers is er veel minder zonne energie beschikbaar dan in warme zomers en zijn bomen minder in staat om bloemknoppen te vormen, speciaal als er ook nog overvloedige vruchtdracht is.
Uitbuigen van de te steile takken zorgt voor groei vertraging en meer bloemvorming. Op de plaats van de knik wordt de sapstroom wat geblokkeerd en blijven suikers meer in de tak en gaan dan minder naar de wortels. Bovendien verminderd de trekkracht, sapstroom, in de takken.
Vruchten in de schaduw zijn een stuk minder lekker dan zonnige beschenen exemplaren.
De bedoeling is om een boom met open kroon te krijgen waar het licht lekker diep in kan doordringen. Als je dat tenminste wil.
De noordkant van een boom is vaak moeilijker goed bekleed te krijgen. De boom wil graag naar het licht toe, de zuidkant dus.
Takken aan de zuidkant ontwikkelen zich beter dan aan de noordkant. Probeer bij aanplant dus de sterke takken, die je wil behouden, aan de noordkant te houden. Ikzelf vergeet dit weleens.
Na een jaar met overvloedige oogst volgt vaak een beurtjaar, dwz dat de boom in het oogst jaar met overvloedige opbrengst, te uitgeput was en geen energie meer had voor bloemknop vorming. Op tijd dunnen gaat dit verschijnsel tegen.
In de kas snoei ik ook in de winter, hier drogen de wonden snel in door het ontbreken van regen.
Snoei op tijd, pro actief. Abri en perzi zijn langzame wond overgroeiers. Speciaal grotere wonden. Sommige rassen abri reageren extreem op grove snoei met gom vorming.
Bomen op een sterke onderstam kun je niet als dwergboompje houden.
Hoe zwakker de onderstam, hoe gevoeliger voor concurrentie van andere gewassen en groei ook zwakker. Maar er zijn ook ras verschillen in groei abri en perzi.
Ook de grond kwaliteit is nog een factor van betekenis.
Mijn bedoeling met snoeien is om: de kroon open te houden, zodat licht diep in de kroon kan komen. De lengte te beperken tot een maximale hoogte en breedte. Het begin van de eerste takken laag op ongeveer 140cm te laten beginnen. Dit ivb grasmaaien onder de boom. Vruchthout te dunnen. Om ieder jaar voldoende bloemen te hebben maar niet te veel.
In de loop der eeuwen zijn er vele boomvormen ontwikkeld voor een maximaal goede productie. ‘S lands wijs …. In spanje is voor abrikoos de catalaanse vaas model populair. Een open vaas kroon zonder midden tak en begroeiing. Hier kan de zon maximaal in schijnen. Een korte stam met daaruit vier zijtakken die wijd uitstaan en uiteinden wat naar beneden gebogen. Zeer goed in droge gebieden waar op sterkere onderstammen wordt geënt.
SPIL: Zelf doe ik vrijwel uitsluitend spil vorm en in de kas palmet. Spil is een kleine boom met een door groeiende middenstam, bekleed met zijtakken. Ik vind dit de meest natuurlijke vorm, als je daarvan kan spreken trouwens. Doordat de boom zijn energie kan steken in een top, wat hij van nature wil, is dit voor mij een overzichtelijke boomvorm die prima bij me past. Een kind kan de was doen en ik ben nu eenmaal een groot kind. Ook palmet is vrij simpel te vormen en neemt weinig ruimte in en staat ook leuk tegen een muur. Ik vorm de spil als een middenstam met tak etages van 3 zijtakken per etage en tussen de etages 50 a 70 cm tussenruimte, afhankelijk van de sterkte van de onderstam. Wur 677: 50cm, st.julA: 60cm en adesoto: 70cm. Dus 3 zijtakken mooi verdeeld rondom de stam. Zo staat het ook altijd afgebeeld in snoeiboeken enz. Helaas, ik kan je verzekeren dat dit zelden zo uitkomt. Vaak moet je toch vogelen om in de buurt te komen van het ideale plaatje. Zelf doe ik vaak bij buigen in de goede richting, met behulp van touwtjes. Maar de boom zal altijd zijn eigenste ik willen volgen. En soms is het gewoon beter om de boom maar te volgen ipv ons zelf.
Sommige abri rassen vormen van nature vooral steil omhoog groeiende takken, tardicot oa. Deze probeer ik zoveel mogelijk uit te buigen tot een meer horizontale stand. PAS OP: als je teveel in een keer uitbuigt heb je kans op uitscheuren van de tak op de plaats waar hij uit de stam komt, vooral bij abrikoos. Doe het in etappes. Veel perzi rassen groeien wat warrig en vormen oa waterlot toppen, onder de top ontspringt dan een sterk groeiende tak die de top inhaalt en overneemt. Je krijgt niet altijd wat je wil in het leven en dat geldt ook voor bomen die we aanplanten. Soms is het wat er is. Niet meer niet minder. Vaak gebruik ik deze dan maar als nieuwe top.
PALMET LEIVORM: Handige vorm die weinig ruimte in neemt en zeer overzichtelijk is. Te gebruiken tegen een muur, als heg, als afscheiding en op plaatsen met weinig ruimte. Het is een vorm die bestaat uit een middenstam met 2 zijtakken per laag, tegenover elkaar. Je bouwt etage na etage op, ieder jaar een etage erbij, net zolang en zo hoog als je wil. De hemel lonkt. Maar hoe hoger hoe moeilijker het is om de onderste takken in groei en bekleed te houden. In theorie vorm je ieder jaar 1 etage, in de praktijk lukt het vrij vaak om 2 etages te vormen. Mits de onderste takken bij aanvang al sterk groeiend zijn. Dit mislukt geheid als je het probeert met zwakke takken. Tussen de etages hou ik 50 cm aan voor een vrijstaande palmet. Bij perzi hou ik 60cm aan. Je kunt zoveel etages maken als je wilt, maar bij iedere verhoging krijg je meer moeite met de onderste. Daarom laat ik de onderste vaak schuin naar boven groeien, voor meer trekkracht. De bovenste etage ligt altijd horizontaal. De etages er tussen in laat ik, als het kan, langzaam verlopen. Het hangt ook af van de breedte die de palmet gaat in nemen. Hoe langer de armen, hoe meer aandacht aan de onderste takken je moet geven.. Zelf doe ik niet meer dan 3 a 4 max, etages. De ruimte bepaalt de afmetingen. Maar een heel belangrijke factor is natuurlijk de sterkte van de onderstam. Hoe sterker deze is hoe breder hij kan worden gemaakt. Voor wur766 en wavit totale breedte 250 a 350 cm.
Abrikoos is, net als bv appel, makkelijk als palmet leivorm. Abri vormt zeer makkelijk nieuwe takken uit overvloedig aanwezige slapende knoppen, zelfs op ouder hout. Perzi is moeilijker doordat daar veel minder slapende knoppen zijn aangelegd. Voor beide is er ook nog een ras eigenschap in het spel. Sommige rassen hebben wat meer of minder de neiging tot het aanleggen van slapende knoppen. Perzik wil ook wel eens slecht reageren op terug zetten om een wat oudere grotere boom na aanplant tot 40cm boven de grond af te snoeien voor de vorming van de eerste etage. Soms weigert hij dan weer uit te lopen. Dergelijke ingrepen kun je wel doen met 1 jarige aanplant. Kort gezegd: perzi kan wel als leivorm maar begin bij voorkeur beginnen met een jonge boom.
Probeer uit tegaan van jonge boompjes, deze vormen het mooiste. Je kan ook 2/3 jarig doen en dan gelijk gebruik maken van al aanwezige sterke takken die ook nog toevallig goed geplaatst zijn. Voordeel is dat je gelijk al iets hebt staan en dat productie eerder begint. Maar nogmaals: doe dit enkel als er voldoende sterke takken zijn.
BOOM MET OPEN KROON. Voordeel van dit is dat de zon volledig in het hart van de boom kan schijnen. Deze vorm heeft dus geen middenstam in de kroon. Op een bepaalde hoogte wordt de boom getopt en wordt de kroon gevormd door zijtakken.
wordt vervolgt.